Riêng trong 6 tháng đầu năm 2016, thu hút đầu tư vào các KCN tỉnh Bắc Ninh đạt được kết quả khả quan, với tổng vốn đăng ký cấp mới và điều chỉnh 6 tháng đạt 563,11 triệu USD, vượt mục tiêu cả năm 2016 hơn 100 triệu USD. Sau cấp phép đầu tư, các doanh nghiệp tăng cường giải ngân vốn, mở rộng quy mô, đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh, đưa doanh thu và giá trị xuất khẩu tăng so với cùng kỳ.
Với 736 doanh nghiệp đi vào hoạt động, các KCN Bắc Ninh hiện đang sử dụng trên 200.000 lao động, trong đó lao động ngoại tỉnh chiếm tới 63%. Với định hướng phát triển các KCN của tỉnh đến năm 2020, dự kiến số lao động tăng bình quân hàng năm từ 10.000-15.000 người. Như vậy có thể thấy nhu cầu về nhà ở của người lao động trong các KCN cũng sẽ tăng lên theo từng năm, mặc dù một phần người lao động không có nhu cầu thuê nhà (do các doanh nghiệp có xe đưa đón).
Theo thống kê, hiện có trên 90.000 lao động trong các KCN trên địa bàn tỉnh có nhu cầu về nhà ở, phần lớn người lao động trong các KCN đang thuê nhà trọ do người dân tự xây dựng. Hiện nay, toàn tỉnh có khoảng 6.400 hộ có nhà ở cho thuê với khoảng 25.000 phòng, diện tích trung bình từ 15-20 m2, đáp ứng được cho trên 40.000 người lao động (2-3 người thuê chung 1 phòng). Về giải quyết tình thế thì mô hình nhà ở tự phát này đáp ứng được nhu cầu trước mắt của người lao động. Tuy nhiên, về lâu dài thì mô hình này có nhiều bất cập, khó quản lý… Trong khi đó, các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân trên địa bàn tỉnh chỉ đáp ứng được chỗ ở cho khoảng 29.000 người (trong đó có 04 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, đáp ứng được nhu cầu về nhà ở cho khoảng 22.260 người, còn lại các dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư).
Công nhân đang làm việc tại Nhà máy Samsung Bắc Ninh
Đứng trước những vấn đề đó, để đảm bảo an sinh cho người lao động, UBND tỉnh Bắc Ninh đã chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì xây dựng Đề án dịch vụ nhà ở cho người lao động trong các KCN giai đoạn 2014-2020. Sau gần 2 năm triển khai Đề án, đã thu hút được 04 dự án đầu tư mới, nâng tổng số các dự án nhà ở công nhân lên 14 dự án. Dự kiến khi hoàn thành, các dự án sẽ đáp ứng được chỗ ở cho 69.058 người. Ngoài ra, trên địa bàn thành phố Bắc Ninh còn có 04 dự án nhà ở xã hội (tổng diện tích mặt sàn là 5,2ha) do doanh nghiệp đầu tư xây dựng, chủ đầu tư cam kết dành khoảng 20% diện tích sàn sử dụng để cho thuê hoặc bán cho người lao động trong các KCN có nhu cầu.
Thuận lợi, khó khăn trong quá trình phát triển nhà ở xã hội
Việc Chính phủ ban hành Nghị định 188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội đã tạo điều kiện cho việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Quyết định số 800/QĐ-UBND ngày 05/8/2014 phê duyệt đề án phát triển dịch vụ nhà ở cho người lao động trong các KCN giai đoạn 2014-2020. Sự phát triển của các KCN là tiền đề cho việc phát triển nhà ở; sự quan tâm của các cấp, các trong việc xây dựng nhà ở cho công nhân KCN.ngành, địa phương trong tỉnh đối với việc đảm bảo an sinh xã hội và phúc lợi xã hội cho người lao động cũng tạo thuận lợi
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi trên, việc xây dựng nhà ở cho công nhân KCN còn gặp phải một số khó khăn do cơ chế chính sách về phát triển nhà ở chưa thống nhất, đồng bộ, nhiều cơ chế chính sách ưu đãi khi triển khai trên thực tế còn vướng mắc nên chưa khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng.
Một số cơ sở hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào còn chưa xây dựng đồng bộ nên chưa thu hút hết khả năng nhu cầu của công nhân; việc hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào chưa có quy định rõ về mức hỗ trợ khiến doanh nghiệp băn khoăn khi tính toán đầu tư; đầu tư xây dựng nhà ở không nhận được sự quan tâm nhiều của các nhà đầu tư vì lợi nhuận thấp, thời gian thu hồi vốn dài, cùng với đó là công tác quản lý vận hành phức tạp; doanh nghiệp trong các KCN không có quỹ đất và thiếu vốn nên hạn chế tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân của mình, chỉ hỗ trợ một phần tiền thuê nhà cho công nhân và để công nhân tự tìm thuê nhà trọ nên không đảm bảo điều kiện ở cho công nhân.
Một số giải pháp trọng tâm
Trong thời gian tới, để giải quyết vấn đề bức thiết về nhu cầu nhà ở cho công nhân trong các KCN, Ban Quản lý các KCN tỉnh Bắc Ninh sẽ tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
- Rà soát tổng thể các dự án để bổ sung, điều chỉnh quy hoạch nhà ở xã hội cho phù hợp tình hình thực tế.
- Hỗ trợ trong hàng rào đối với các dự án nhà ở xã hội nói chung và dự án nhà ở công nhân nói riêng để thu hút các nhà đầu tư và giảm giá thành của nhà ở.
- Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, bàn giao đất sạch để thực hiện các dự án.
- Vận dụng linh hoạt các quy định pháp luật của Nhà nước, các cơ chế chính sách của địa phương trong việc huy động nguồn vốn đầu tư xây dựng các dự án nhà ở.
- Xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật về nhà ở để người dân xây dựng nhà trọ cho thuê, đáp ứng nhu cầu của người lao động.
- Về cơ chế, chính sách chung, cần ban hành nhiều chính sách ưu đãi thu hút nhà đầu tư đủ năng lực tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân KCN; tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp cận nguồn vốn để triển khai các dự án; kiên quyết thu hồi các dự án xây dựng nhà ở xã hội chậm triển khai.
Nguồn: khucongnghiep.com.vn